Το Οινοποιείο
Κάτω από τον βράχο
Το οινοποιείο (έργο του αρχιτεκτονικού γραφείου Stavropoulou Architects και διαχείριση έργου από την κατασκευαστική εταιρεία Tech KM AE) βρίσκεται στο δημόσιο δρόμο προς τα Λουτρά έχοντας ως θέα προς τα δυτικά τον Κάμπο και τις πεζούλες του αμπελώνα μας στη Μεσαριά. Από τη εξέδρα της γευσιγνωσίας το μάτι μπορεί να διατρέξει όλους τους σημαντικούς σταθμούς ξεκινώντας από τα Λουτρά και φτάνοντας μέχρι τη θάλασσα. Πάνω από το οινοποιείο προς τα ανατολικά δεσπόζουν η Ξινάρα (έδρα της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Τήνου) και ο γρανιτένιος βράχος του Ξώμπουργου με την πλούσια αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη ιστορία. Σπαράγματα αυτής της ιστορίας συναντάμε σε κάθε μας βήμα. Κι όταν ο ήλιος δύει από τη μεριά του Κάμπου ο βράχος παίρνει φωτιά και μας διηγείται την ιστορία του.
Ένα σύγχρονο οινοποιείο συνομιλεί με το περιβάλλον του
Τρία ξεχωριστά κτίρια ενσωματώνονται αρμονικά σε ένα προαιώνιο αγροτικό περιβάλλον. Το οινοποιείο σχεδιάστηκε με γνώμονα βιοκλιματικές αρχές παραγωγής αλλά και έμφαση στην εμπειρία του επισκέπτη. Τα σταφύλια ακολουθούν κατά το δυνατό τον νόμο της βαρύτητας: από την παραλαβή και διαλογή τους, την πορεία τους από το πιεστήριο προς τις τσιμεντένιες δεξαμενές ζύμωσης και την κατάληξή τους στα δρύινα βαρέλια και τους αμφορείς παλαίωσης του οίνου.
Τα τρία μονόροφα κτίρια είναι εν μέρει βυθισμένα στην πλαγιά. Με αυτόν τον τρόπο το οινοποιείο «σβήνει» μέσα στο τοπίο διατηρώντας παράλληλα τις θέες από αυτό ανοιχτές. Οι πράσινες στέγες, ο φυσικός εξαερισμός και η παραδοσιακή τεχνική της ξερολιθιάς βοηθούν τις προσόψεις να μετριάσουν τη θερμοκρασία. Με τη σύνθεση αυτή εξασφαλίζονται η ηπιότερη ενσωμάτωση της επέμβασης στο φυσικό τοπίο και η οπτική αναφορά σε ένα τύπο κτιριακού συμπλέγματος που μάς είναι γνώριμος εδώ και αιώνες.
Λειτουργίες των κτιρίων
Τα τρία κτίρια φιλοξενούν διαφορετικές δραστηριότητες του επισκέψιμου οινοποιείου και χωροθετούνται με τρόπο ώστε να δίνεται η αίσθηση πως τοποθετούνται ελεύθερα μέσα στο φυσικό περιβάλλον και εξυπηρετούν τις διαδοχικές φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Το κτίριο παραγωγής και παλαίωσης και το κτίριο γευσιγνωσίας είναι οι κύριοι επισκέψιμοι χώροι και σηματοδοτούν την αρχή και το τέλος της ξενάγησης. Δημιουργείται ένα σύμπλεγμα παράλληλων όγκων, ενώ το κτίριο της εμφιάλωσης, ως ενδιάμεσος χώρος, αναπτύσσεται στον άξονα ανατολής δύσης.
Αντίστοιχα το κτίριο παραγωγής και εμφιάλωσης υιοθετεί το στοιχείο της εξωτερικής λιθοδομής δημιουργώντας μορφολογικά τη συνάφεια των χώρων. Ο χώρος γευσιγνωσίας κατασκευάζεται από φέρουσα λιθοδομή και καλύπτεται με επίχρισμα. Ενσωματώνει την παραδοσιακή τεχνική του σαρδελώματος που επιτυγχάνει τη μερική αυτοσκίαση της όψης. Μέσω της διαφοροποίησης αυτής και της ογκοπλασίας του δημιουργεί ένα σημείο αναφοράς του οινοποιείου, ένα τοπόσημο σε ανάμνηση των κυβόσχημων κτισμάτων που συναντώνται διάσπαρτα στο νησί της Τήνου. Ο χώρος επιτρέπει στον επισκέπτη να οδηγηθεί εμπνευσμένος από την εσωτερική περιήγηση και την εξωτερική θέα σε μια σκιασμένη αυλή όπου μπορεί να δοκιμάσει και να απολαύσει το κρασί μας.
